Avtonəqliyyat Vasitələrinin Könüllü Sığortası (KASKO)

FIZIKI ŞƏXSLƏRIN SAHIBLIYINDƏ OLAN MINIK AVTOMOBILLƏRININ TAM SIĞORTASI ÜZRƏ SIĞORTA QAYDALARI

Yüklə

Fiziki şəxslərin sahibliyində olan minik
avtomobillərinin tam sığortası üzrə
SIĞORTA QAYDALARI

ÜMUMİ HİSSƏ

BÖLMƏ I. Fiziki şəxslərin sahibliyində olan minik avtomobillərinin tam
sığortasına dair ümumi şərtlər

1. Ümumi müddəalar
1.1. Bu Qaydalar Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinə, “Sığorta
fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununun 16.5-ci maddəsinə,
Azərbaycan Respublikasının digər qanunvericilik aktlarına uyğun olaraq
hazırlanmışdır və fiziki şəxslərin sahibliyində olan minik avtomobillərinin tam
sığortalanması üzrə qaydaları müəyyən edir.
1.2. Sığorta müqaviləsindən irəli gələn və bu Qaydalarda nəzərdə
tutulmayan hallar Azərbaycan Respublikasının sığorta qanunvericiliyi ilə
tənzimlənir.
1.3. Bu Qaydalar, habelə sığortalı tərəfindən doldurulmuş sığortalanma
haqqında ərizə forması (Əlavə) sığorta müqaviləsinin ayrılmaz hissəsi hesab
olunur.

2. Əsas anlayışlar
2.0. Qaydalarda aşağıdakı əsas anlayışlar istifadə olunur:
2.0.1. minik avtomobili (bundan sonra “avtomobil” adlandırılacaq)- icazə
verilən maksimum kütləsi 3500 kiloqramdan, oturacaq yerlərinin sayı sürücü
oturacağından əlavə 8 oturacaqdan artıq olmayan avtonəqliyyat vasitəsi;
2.0.2. sığortaçı – sığorta fəaliyyətini həyata keçirmək üçün müvafiq
lisenziyaya malik olan, sığorta müqaviləsində nəzərdə tutulan sığorta hadisəsi baş
verdiyi halda qanunvericiliklə və bu Qaydalarla müəyyən olunmuş qaydada sığorta
ödənişini vermək öhdəliyi daşıyan sığorta müqaviləsinin tərəfi;
2.0.3. sığortalı – sığorta haqqı ödəyərək avtomobili sığorta etdirən sığorta
müqaviləsinin tərəfi;
2.0.4. sığorta olunan - sığorta müqaviləsi əsasında avtomobil ilə, o
cümlədən avtomobili idarə etməsi ilə bağlı risklərlə əlaqədar əmlak mənafeləri
sığortalanan fiziki şəxs;
2.0.5. avtomobilin sahibi - mülkiyyətində avtomobil olan, yaxud
avtomobilə digər qanuni əsasla (icarə hüququ ilə, nəqliyyat vasitəsini idarə etmək
hüququna dair etibarnamə üzrə və s.) sahiblik edən şəxs;
2.0.6. faydalanan şəxs – sığorta müqaviləsinə uyğun olaraq sığorta ödənişi
almaq hüququ olan şəxs;
2.0.7. sürücü – sığorta müqaviləsi ilə sığortalanmış avtomobili idarə etmək
hüququ olan fiziki şəxs, bu Qaydaların 5.3-cü bəndində nəzərdə tutulmuş halda isə
sığorta müqaviləsində sığorta olunan qismində göstərilən şəxslərin siyahısına
daxil edilən və avtomobili idarə etmək hüququ olan fiziki şəxs;
2.0.8. sığorta riski – sığorta obyekti ilə bağlı itkilərin və ya zərərlərin
yaranmasına səbəb olan hadisənin baş verməsi və ya halın yaranması ehtimalı;
2.0.9. sığorta hadisəsi – sığorta müqaviləsinə görə sığorta ödənişinin
sığortalıya, sığorta olunana və ya digər faydalanan şəxslərə ödənilməsi üçün əsas
olan, sığorta müqaviləsinin qüvvədə olduğu müddət ərzində baş verən hadisə və ya
yaranan hal;
2.0.10. sığorta ödənişi – sığorta hadisəsi baş verdikdə, qanunvericiliyə,
həmçinin sığorta müqaviləsinə uyğun olaraq sığortaçı tərəfindən ödənilən maliyyə
kompensasiyası;
2.0.11. sığorta müqaviləsi – sığortalının müvafiq sığorta haqqı ödəməsi
müqabilində avtomobilin məruz qala biləcəyi risklərlə bağlı itkilərin, dəyən zərərin
əvəzinin və ya razılaşdırılmış pul məbləğinin müəyyən bir hadisənin baş verməsi
əsasında ödənilməsinin sığortaçı tərəfindən öhdəlik kimi götürülməsi şərtlərinin
təsbit edildiyi yazılı razılaşma;
2.0.12. sığorta şəhadətnaməsi – sığorta müqaviləsinin bağlanmasını təsdiq
edən və sığortaçı tərəfindən sığortalıya və (və ya) sığorta olunana verilən sənəd;
2.0.13. sığorta obyekti – sığortalının, yaxud sığorta olunanın avtomobilə
sahibliyi ilə bağlı qanunazidd olmayan əmlak mənafeləri;
2.0.14. sığorta predmeti – Qaydaların II Bölməsinə münasibətdə
sığortalanan avtomobil, III Bölməsinə münasibətdə həmin avtomobilin sahibinin
mülki məsuliyyətinin yaranması halı, IV Bölməsinə münasibətdə isə həmin
avtomobilin sürücüsü və sərnişinləri;
2.0.15. sığorta müddəti – sığorta müqaviləsinin qüvvədə olduğu müddət;
2.0.16. sığorta haqqı – sığorta etdirilən avtomobillə əlaqədar risklərin qəbul
edilməsi və ya bölüşdürülməsi müqabilində sığorta qanunvericiliyinə uyğun olaraq,
sığorta müqaviləsində nəzərdə tutulan qaydada sığortalının sığortaçıya ödəməli
olduğu pul məbləğidir;
2.0.17. sığorta məbləği - sığortalanmış risklər üzrə sığortaçının öhdəliyinin
sığorta müqaviləsi ilə müəyyənləşdirilmiş məbləğlə ifadə olunan son həddi;
2.0.18. azadolma məbləği - sığorta hadisəsi nəticəsində yaranan itkilərin və
ya dəyən zərərin sığorta müqaviləsi ilə təminat verilməyən və sığortalının üzərində
qalan hissəsi;
2.0.19. avtomobilin istifadəsi – avtomobilin yollarda, həmçinin yollara
bitişik olan və nəqliyyat vasitələrinin hərəkəti üçün nəzərdə tutulmuş həyətlərdə,
yaşayış massivlərində, nəqliyyat vasitələri üçün nəzərdə tutulmuş dayanacaqlarda,
yanacaqdoldurma məntəqələrində, müəssisə və təşkilatların ərazilərində və digər
ərazilərdə nəqliyyat vasitəsinin hərəkəti ilə bağlı onun istismarı nəzərdə tutulur.
Avtomobildə quraşdırılmış, lakin onun yol hərəkətində iştirakı ilə birbaşa bağlı
olmayan cihazların istismarı nəqliyyat vasitəsinin istifadəsi hesab edilmir;
2.0.20. avtomobilin bazar dəyəri – avtomobilin bazar şərtləri ilə müəyyən
edilən qiyməti;
2.0.21. sığorta tələbi - sığorta hadisəsi baş verdikdə sığortalının, sığorta
olunanın və ya faydalanan şəxsin sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi məqsədilə
sığortaçıya ünvanladığı müraciət.

3. Sığortanın sinifləri
3.1. Bu Qaydalar fiziki şəxslərin sahibliyində olan avtomobillərin tam
sığortası növü üzrə aşağıdakı sığorta siniflərini əhatə edir:
3.1.1. avtonəqliyyat vasitələrinin sığortası;
3.1.2. avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin sığortası;
3.1.3. fərdi qəza və xəstəlik sığortası.
3.2. Sığortalının seçimi əsasında sığorta müqaviləsində göstərilməklə
Qaydaların 3.1-ci bəndində nəzərdə tutulan bir, yaxud bir neçə sığorta sinfi üzrə
Qaydaların Xüsusi hissəsininin müvafiq bölmələrində müəyyən edilən şərtlərlə
sığorta təminatı verilə bilər.

4. Sığortanın predmeti və sığorta riskləri
4.1. Sığorta predmeti və sığorta riskləri Qaydaların Xüsusi Hissəsində hər
bir bölmə üzrə ayrılıqda müəyyən edilir.
4.2. Qanunvericiliyə və sığorta təcrübəsinə zidd olmadığı hallarda, sığorta
müqaviləsi ilə bu Qaydaların Xüsusi Hissəsində nəzərdə tutulmayan risklər, o
cümlədən digər sığorta siniflərinə daxil olan risklər üzrə də sığorta təminatı verilə
bilər.

5. Sığorta müqaviləsinin tərəfləri və aid olduğu digər şəxslər
5.1. Sığortaçı sığorta müqaviləsinin tərəfi olan
(___________________________________________) açıq səhmdar cəmiyyətidir.
sığortaçının adı
5.2. İstənilən fəaliyyət qabiliyyətli fiziki şəxs sığortalı qismində sığortaçı
ilə sığorta müqaviləsi bağlayaraq sahibliyində olan avtomobillə bağlı riskləri bu
Qaydalara əsasən sığorta etdirə bilər.
5.3. Sığorta müqaviləsində yalnız sığorta olunan qismində göstərilən
şəxslərin (sürücülərin) avtomobili idarə etdiyi hallara sığorta təminatının verilməsi
şərti müəyyən edilərsə, bu Qaydaların 5.4-cü bəndində nəzərdə tutulmuş hal istisna
olmaqla başqa şəxslərin avtomobili idarə etməsi ilə bağlı risklər sığortalanmış
hesab edilmir.
5.4. Sığorta müqaviləsində fiziki şəxs olan sığortalı sığorta olunan
sürücülərin siyahısında göstərilmədikdə də onun sığorta olunan qismində tanınması
heç bir halda, o cümlədən müqavilə şərtləri ilə məhdudlaşdırıla bilməz.
5.5. Qaydaların II Bölməsi üzrə sığorta müqaviləsində faydalanan şəxs
qismində başqa şəxs nəzərdə tutulmamışdırsa, sığortalı faydalanan şəxs sayılır.
Qaydaların III Bölməsi üzrə zərərçəkən üçüncü şəxs və (və ya) ona dəymiş zərərin
əvəzini ödəmiş, lakin zərərin vurulmasında təqsirli olmayan digər şəxs, habelə
zərərçəkən üçüncü şəxsin vərəsələri faydalanan şəxs sayılır. Qaydaların IV
Bölməsi üzrə sağlamlığına zərər dəymiş sürücülər və (və ya) sərnişinlər, həmçinin
onların vərəsələri faydalanan şəxs sayılır.

6. Sığorta müqaviləsinin bağlanması
6.1. Sığorta müqaviləsi sığortalının sığortalanma haqqında ərizəsi əsasında
bağlanır. Sığortalanma haqqında ərizə Qaydalara Əlavədə nəzərdə tutulmuş ərizə
formasının doldurulması yolu ilə tərtib edilir.
6.2. Sığorta müqaviləsi yazılı formada aşağıdakı kimi bağlanır:
6.2.1. tərəflərin bu Qaydalar əsasında sığorta müqaviləsi adlanan sənədi
tərtib edərək qarşılıqlı imzalaması yolu ilə;
6.2.2. Sığortalının bu Qaydalarla tanış olmasını və onun şərtləri ilə
razılaşmasını yazılı qaydada təsdiq etməsi şərti ilə sığortaçı tərəfindən sığortalıya
sığorta şəhadətnaməsinin və bu Qaydaların bir nüsxəsinin verilməsi yolu ilə.
6.3. Bu Qaydaların 6.2.2-ci bəndində nəzərdə tutulmuş halda sığorta
şəhadətnaməsində sığorta predmetinin sığortalandığı risklər konkret olaraq
sadalanmalıdır.

7. Sığorta müqaviləsinə əlavələr və dəyişikliklərin edilməsi
7.1. Sığorta müqaviləsinin qüvvədə olduğu müddət ərzində ona
Azərbaycan Respublikasının sığorta qanunvericiliyinə zidd olmayan və sığortalının
vəziyyətini bu Qaydaların şərtlərinə nisbətən pisləşdirməyən əlavələr və
dəyişikliklər edilə bilər. Bu tələbə uyğun olmayan əlavələr və dəyişikliklər
etibarsızdır.
7.2. Sığortaçı sığorta müqaviləsinin qüvvədə olduğu müddətdə sığorta
riskinin artmasına səbəb olan dəyişikliklər barədə məlumat aldıqda sığorta
müqaviləsinin şərtlərinin dəyişdirilməsini, o cümlədən sığorta haqqının
artırılmasını tələb edə bilər. Sığortalı bu tələblə razılaşmadıqda, sığortaçı sığorta
müqaviləsinə vaxtından əvvəl xitam verilməsini tələb edə bilər.

8. Sığorta müddəti və sığorta ərazisi
8.1. Sığortanın müddəti sığorta müqaviləsi ilə müəyyən olunur.
8.2. Tərəflərdən hər hansı birinin yazılı etirazı olmadıqda, sığorta
müqaviləsi avtomatik olaraq növbəti bir il müddətinə uzadılmış hesab edilir və bu
zaman sığorta müqaviləsinin uzadılmasının qüvvəyə minməsi üçün yeni bağlanmış
sığorta müqaviləsinin qüvvəyə minməsi ilə bağlı bu Qaydalarda müəyyən edilmiş
şərtlər tətbiq olunur. İpotekada olan avtomobillə bağlı sığorta müqaviləsinin
uzadılmasına ipoteka qoyan sığortalının etirazı yalnız ipoteka saxlayanın razılığı
olduqda qəbul edilə bilər.
8.3. Sığortaçının sığorta müqaviləsi üzrə öhdəlikləri sığorta müqaviləsində
göstərilən sığorta müddətinin başlanması tarixindən yaranır, bu şərtlə ki, sığorta
haqqı və ya onun sığorta müqaviləsi ilə müəyyən olunmuş ilk hissəsi həmin
tarixdən etibarən 1 aydan gec olmayaraq ödənilmiş olsun.
8.4. Sığorta haqqı və ya onun sığorta müqaviləsi ilə müəyyən olunmuş
birinci hissəsi bu Qaydaların 8.3-cü bəndində müəyyən edilmiş müddətdə
ödənilmədikdə sığorta müqaviləsi qüvvədən düşmüş hesab olunur.
8.5. Sığorta haqqının sığorta müqaviləsi ilə müəyyən olunmuş növbəti
hissəsi sığorta müqaviləsində həmin hissənin odənilmə tarixi kimi müəyyən edilən
tarixdən sonrakı 15 gün müddətində ödənilmədikdə, sığorta müqaviləsi həmin
müddətin başa çatması ilə qüvvədən düşmüş hesab olunur.
8.6. Bu Qaydaların 10.1.8-ci bəndi istisna olmaqla, sığorta müqaviləsinə
vaxtından əvvəl xitam vermə üçün əsas olan hər hansı digər hal yarandıqda, sığorta
müqaviləsi həmin halın yarandığı andan etibarən qüvvədən düşmüş hesab edilir.
8.7. Sığorta müqaviləsində başqa cür nəzərdə tutulmamışdırsa, sığorta
müqaviləsi Azərbaycan Respublikasının ərazisində qüvvədədir.
8.8. Sığorta müqaviləsinin qüvvədə olduğu ərazi tərəflərin yazılı razılığı ilə
dəyişdirilə bilər.

9. Sığorta müqaviləsinin tərəflərinin hüquq və vəzifələri
9. 1. Sığorta müqaviləsi bağlanarkən sığortalı sığortaçının müstəqil auditor
tərəfindən təsdiqlənmiş illik balansı və fəaliyyətinin illik yekunlarına dair maliyyə
nəticələri ilə tanış olmaq hüququna malikdir.
9. 2. Sığorta müqaviləsi bağlanarkən sığortalı sığortalanma haqqında ərizə
formasında göstərilən və özünə məlum olan, sığortaçının müqavilədən imtina
etmək, yaxud onu məzmunu dəyişdirilmiş şəkildə bağlamaq qərarına təsir göstərə
bilən bütün hallar barədə sığortaçıya məlumat verməlidir.
9. 3. Sığorta müqaviləsi bağlandıqdan sonra həmin müqavilənin qüvvədə
olduğu müddət ərzində sığortalı sığorta riskinin dəyişməsinə təsir göstərə bilən
aşağıdakı hallar barədə bildiyi və ya bilməli olduğu tarixdən 5 iş günü müddətində
bu barədə sığortaçıya yazılı məlumat verməlidir:
9.3.1. avtomobilin özgəninkiləşdirilməsi, onun icarəyə verilməsi və ya ona
olan mülkiyyət hüquqlarının digər formada itirilməsi və ya məhdudlaşması;
9.3.2. nömrəli aqreqatların – mühərrik, şassı və banın dəyişdirilməsi;
9.3.3. sığortalanmış avtomobilin sığorta hadisəsi hesab edilməyən hadisədə
dəyərinin ən azı 10 faiz məbləğində zərərlə nəticələnən zədələnməsi;
9.3.4. avtomobilin dövlət qeydiyyatı haqqında sənədlərinin itməsi,
oğurlanması və ya dəyişdirilməsi;
9.3.5. avtomobilin açarlarının itirilməsi və ya oğurlanması.
9. 4. Sığorta müqaviləsinin qüvvədə olduğu müddət ərzində sığortalı
avtomobilin sığortalanma haqqında ərizədə göstərilməyən məqsədlər üçün
istifadəsinə başlanmazdan, habelə bu Qaydaların 5.3-cü bəndində nəzərdə tutulmuş
halda sığorta müqaviləsində sığorta olunan qismində göstərilməyən şəxslərə
avtomobili idarəetmə hüququnun verilməsindən əvvəl qeyd olunan hallara görə
sığorta təminatının sığorta müqaviləsinə daxil edilməsi üçün sığortaçıya yazılı
məlumat verməlidir.
9. 5. Aşağıdakı hallarda sığortaçı sığortalı qarşısında öz öhdəliklərini tam
yerinə yetirmiş hesab edilir:
9.5.1. Sığorta müqaviləsi üzrə verilmiş sığorta ödənişlərinin ümumi həcmi
ümumi sığorta məbləğinə bərabər oduqda;
9.5.2. avtomobilin oğurlanması, qaçırılması və ya tam məhv olmasına görə
sığorta müqaviləsinə uyğun olaraq sığorta ödənişi verildikdə;
9.5.3. sığorta müqaviləsi üzrə sığorta məbləği ilk sığorta hadisəsi üzrə
nəzərdə tutulduğu hallarda, ilk sığorta hadisəsi üzrə sığorta ödənişi verildikdə.

10. Sığorta müqaviləsinə vaxtından əvvəl xitam verilməsi
10.1. Sığorta müqaviləsinə aşağıdakı hallarda vaxtından əvvəl xitam verilir:
10.1.1. sığorta predmeti artıq mövcud olmadıqda;
10.1.2. Qaydaların 10.3-cü bəndində nəzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla,
sığortalı fiziki şəxs öldükdə;
10.1.3. sığorta müqaviləsi üzrə sığortalı olmayan sığorta olunanın öldüyü
halda sığortalının onun başqası ilə əvəz olunması təklifinə sığortaçı etiraz etdikdə;
10.1.4. sığorta hadisəsinin baş verməsi ehtimalı olmadıqda və sığorta
riskinin mövcudluğu, səbəbi sığorta hadisəsi olmayan hallara görə başa çatdıqda;
10.1.5. sığortaçı sığortalı qarşısında öz öhdəliklərini tam yerinə yetirdikdə;
10.1.6. sığortalı sığorta haqqını qanunvericilikdə və sığorta müqaviləsində
müəyyən edilən qaydada ödəmədikdə;
10.1.7. sığortalının avtomobilə münasibətdə sığorta marağı artıq mövcud
olmadıqda;
10.1.8. sığortalı və ya sığortaçı sığorta müqaviləsinə vaxtından əvvəl xitam
verilməsi tələbini irəli sürdükdə.
10.2. Sığorta müqaviləsinin qüvvədə olduğu dövrdə sığortalı məhkəmənin
qərarı ilə fəaliyyət qabiliyyəti olmayan hesab edilmişdirsə, yaxud onun fəaliyyət
qabiliyyəti məhkəmənin qərarı ilə məhdudlaşdırılmışdırsa, şəraitdən asılı olaraq
aşağıdakılar tətbiq edilir:
10.2.1. Avtomobil sahiblərinin mülki məsuliyyətinin sığortası üzrə
müqavilə (və ya sığorta müqaviləsinin avtomobil sahiblərinin mülki məsuliyyətinin
sığortasına aid olan bölməsi) məhkəmə qərarının qüvvəyə mindiyi andan xitam
verilmiş hesab edilir; məhkəmənin müvafiq qərarının qüvvəyə mindiyi andan
əvvəlki tarixdə sığortalanmış avtomobilin idarə edilməsinin qanuni əsaslarla başqa
şəxsə də həvalə edildiyi və bununla sığortaçının razılaşdığı hallarda isə sığorta
müqaviləsi (və ya sığorta müqaviləsinin avtomobil sahiblərinin mülki
məsuliyyətinin sığortasına aid olan bölməsi) üzrə sığortalının hüquq və vəzifələri
həmin şəxsə keçir.
10.2.2. Avtomobillərin sığortası üzrə, habelə avtomobillərin sürücüsü və
sərnişinlərinin fərdi qəza sığortası üzrə sığortalının hüquq və vəzifələrini,
sığortaçının razılaşdığı hallarda, onun qəyyumu və ya himayəçisi həyata keçirir.
10.3. Sığortalı fiziki şəxs öldükdə, aşağıdakı hallarda sığorta müqaviləsinə
vaxtından əvvəl xitam verilmir:
10.3.1. Sığortalı sığorta müqaviləsi bağlayarkən sığortalanmış avtomobili
qəbul edəcək hər hansı şəxsi təyin etmiş olduğu, habelə sığorta hadisəsi baş
verənədək sığortaçının razılığı ilə onu dəyişdirmiş olduğu hallarda sığortalı fiziki
şəxs ölərsə, onun həmin müqavilə üzrə hüquq və vəzifələri mülki qanunvericiliklə
müəyyən olunmuş vərəsəlik qaydasında sığortalanmış əmlakı qəbul edən şəxsə
keçir;
10.3.2. qanunvericilikdə və ya müqavilədə başqa şərtlər müəyyən
edilməmişdirsə, sığortalının hüquq və vəzifələri sığorta predmeti olan miras
əmlakın yeni mülkiyyətçisinə, sahibinə və ya istifadəçisinə həm onun özünün, həm
də sığortaçının müqavilədə rəsmiləşdirilən razılığı ilə keçir.

11. Sığorta müqaviləsinə vaxtından əvvəl xitam vermə ilə bağlı
xəbərdar etmə
11.1. Sığorta müqaviləsinə xitam verilməsi üçün əsas olan şərait yarandıqda,
bu Qaydaların 11.2-ci bəndi nəzərə alınmaqla, müqaviləyə xitam verilməsində
maraqlı olan tərəf dərhal digər tərəfi bu barədə xəbərdar etməlidir.
11.2. Sığorta müqaviləsinə bu Qaydaların 10.1.8-ci bəndinə uyğun olaraq,
sığortalının və ya sığortaçının tələbi ilə vaxtından əvvəl xitam verilərkən bu barədə
bir tərəf digərinə ən azı 30 gün əvvəl (sığorta müqaviləsi 3 aydan az müddətə
bağlanmış olduqda isə 5 iş günü əvvəl) yazılı bildiriş göndərməlidir.
11.3. İpotekada olan avtomobillə bağlı sığorta müqaviləsinə sığortalının
tələbi ilə vaxtından əvvəl xitam vermə yalnız ipoteka saxlayanın razılığı olduqda
həyata keçirilə bilər.

12. Sığorta müqaviləsinə vaxtından əvvəl xitam vermənin nəticələri
12.1. Sığorta müqaviləsinə vaxtından əvvəl xitam verilməsi halında sığorta
haqlarının müvafiq hissəsinin qaytarılması ilə bağlı münasibətlər aşağıdakı
qaydada həll edilir.
12.1.1. Sığorta müqaviləsinə (qrup halında sığorta zamanı həm də
müqaviləyə hər hansı avtomobilə münasibətdə) sığortalının tələbi ilə vaxtından
əvvəl xitam verildikdə sığorta qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş hallar istisna
olmaqla sığortaçı müqavilənin (qrup halında sığorta zamanı müqavilənin hər hansı
avtomobilə münasibətdə) qurtarmamış müddəti üçün sığorta haqlarını ona qaytarır;
bu halda sığortaçı sığorta haqqının qaytarılan hissəsindən sığorta müqaviləsi üzrə
(qrup halında sığorta zamanı isə müqavilənin hər hansı avtomobillə bağlı sığorta
haqqına mütənasib olan) işlərin aparılması xərclərinin həmin müqavilənin
qurtarmamış müddətinə mütənasib hissəsini çıxır; əgər sığortalının sığorta
müqaviləsinə xitam verilməsi ilə bağlı tələbi sığortaçının sığorta müqaviləsi üzrə
vəzifələrini yerinə yetirməməsi ilə bağlıdırsa, sığortaçı sığorta haqlarını (qrup
halında sığorta zamanı həm də müqavilənin hər hansı avtomobil üzrə ödənilmiş
sığorta haqlarını) bütünlüklə sığortalıya qaytarır.
12.1.2. Sığorta müqaviləsinə (qrup halında sığorta zamanı həm də
müqaviləyə hər hansı avtomobilə münasibətdə) sığortaçının tələbi ilə vaxtından
əvvəl xitam verildikdə o, sığorta haqlarını (qrup halında sığorta zamanı həm də
müqavilənin hər hansı avtomobil üzrə ödənilmiş sığorta haqlarını) bütünlüklə
sığortalıya qaytarır; əgər bu tələb sığortalının sığorta müqaviləsi üzrə vəzifələrini
yerinə yetirməməsi ilə bağlıdırsa, sığortaçı müqavilənin qurtarmamış müddəti üçün
sığorta haqlarını (qrup halında sığorta zamanı həm də müqavilənin hər hansı
avtomobil üzrə ödənilmiş sığorta haqlarını) qaytarır; bu halda sığortaçı sığorta
haqqının qaytarılan hissəsindən sığorta müqaviləsi üzrə (qrup halında sığorta
zamanı isə müqavilənin hər hansı avtomobillə bağlı sığorta haqqına mütənasib
olan) işlərin aparılması xərclərinin müqavilənin qurtarmamış müddətinə mütənasib
hissəsini çıxır.
12.1.3. Sığorta müqaviləsinə (qrup halında sığorta zamanı, həm də
müqaviləyə hər hansı bir avtomobilə münasibətdə) vaxtından əvvəl xitam verildiyi
halda, əgər xitam verilmə anınadək sığortaçı tərəfindən sığortalıya ödənilmiş
sığorta haqqına (qrup halında sığorta zamanı, həm də müqavilənin hər hansı bir
avtomobil üzrə ödənilmiş sığorta haqlarına) bərabər və ya ondan çox miqdarda
sığorta ödənişi verilmişdirsə, sığorta haqqı (qrup halında sığorta zamanı, həm də
müqavilənin hər hansı bir avtomobil üzrə ödənilmiş sığorta haqları) sığortalıya
qaytarılmır.
12.1.4. Sığorta müqaviləsinə vaxtından əvvəl xitam verildiyi halda, əgər
xitam verilmə anınadək sığortaçı tərəfindən sığortalıya ödənilmiş sığorta
haqqından (qrup halında sığorta zamanı, həm də müqavilənin hər hansı bir
avtomobil üzrə ödənilmiş sığorta haqlarından) az miqdarda sığorta ödənişi
verilmişdirsə, həmin sığorta haqqı məbləği ilə sığorta ödənişi məbləği arasındakı
fərq miqdarında sığorta haqqının sığortalıya qaytarılması müvafiq olaraq bu
Qaydaların 12.1.1-ci və 12.1.2-ci bəndlərində nəzərdə tutulmuş qaydada həyata
keçirilir.
12.1.5. Sığorta müqaviləsinə bu Qaydaların 10.2-ci bəndində müəyyən
edilmiş məhkəmə qərarı əsasında xitam verilmiş hesab edildikdə sığortaçı həmin
müqavilə üzrə işlərin aparılması xərclərini çıxmaqla müqavilənin (qrup halında
sığorta zamanı həm də müqavilənin hər hansı bir avtomobilə münasibətdə)
qurtarmamış müddəti üçün sığorta haqlarını, bu Qaydaların 12.1.3-cü və 12.1.4-cü
bəndlərinin tələbləri nəzərə alınmaqla, sığortalının qanuni nümayəndəsinə qaytarır.
12.2. Bu Qaydaların 12.1.1-ci, 12.1.2-ci və 12.1.5-ci bəndlərinin məqsədləri
üçün işlərin aparılması xərclərinin qaytarılan sığorta haqqı məbləğindən çıxılan
hissəsi həmin məbləğin 25 faizindən artıq olmayan həddə müəyyən edilir.

13. Sığorta haqqı
13.1. Sığorta haqqı sığorta müqaviləsinin bu Qaydaların Xüsusi hissəsinə
müvafiq olaraq tərtib edilən hər bir bölməsi üzrə ayrı-ayrılıqda müəyyən edilir.
13.2. Sığorta müqaviləsində sığorta haqqının birdəfəlik və ya hissə-hissə
ödənilməsi razılaşdırıla bilər.
13.3. Sığorta haqqı və ya onun hissəsi vaxtında ödənilmədikdə sığortaçı
onun ödənilməsi üçün bu Qaydaların 13.4-cü bəndinin tələbini nəzərə alaraq yazılı
surətdə 15 günədək müddət müəyyən edə bilər.
13.4. Hər bir halda sığorta haqqı və ya onun razılaşdırılmış ilk hissəsi
sığorta müqaviləsi bağlandığı gündən 1 aydan gec olmayaraq ödənilməlidir.
13.5. Avtomobilin oğurlanması, qaçırılması və ya tam məhvi ilə nəticələnən
sığorta hadisəsi baş verdiyi hallarda həmin hadisənin baş verdiyi anadək sığorta
haqqı tam məbləğdə odənilməmişdirsə, sığortaçı sığorta haqqının ödənilməmiş
hissəsini sığorta ödənişi məbləğindən çıxır. Digər hallarda sığortaçı sığorta ödənişi
məbləğindən sığorta ödənişinin verildiyi tarixə sığortalının ona ödəməli olduğu,
vaxtı çatmış və ya gecikdirilmiş sığorta haqqı məbləğini tutmaq hüququna
malikdir.

14. Sığorta məbləği
14.1. Sığorta müqaviləsində sığorta məbləğinin aşağıdakı növləri müəyyən
oluna bilər:
14.1.1. Ümumi sığorta məbləği – müəyyən edildiyi hallarda sığortaçının
sığorta müqaviləsi üzrə öhdəliyinin həcmi verilmiş sığorta ödənişi məbləğində
azalır.
Sığortalı ümumi sığorta məbləğinin sığorta müqaviləsində nəzərdə tutulmuş
həddə bərpa edilməsini istədikdə bərpa edilməli olan hissəyə müvafiq əlavə sığorta
haqqı ödəməlidir.
14.1.2. Sığorta hadisəsi üzrə sığorta məbləği - müəyyən edildiyi hallarda
həmin məbləğ sığortaçının hər bir sığorta hadisəsi üzrə öhdəliyinin son həddi hesab
edilir və sığorta hadisələrinə görə sığorta ödənişlərinin verilməsi nəticəsində
azalmır.
14.1.3. Bir sığorta hadisəsi üzrə sığorta məbləği - müəyyən edildiyi
hallarda sığortaçının sığorta müddəti ərzində baş vermiş yalnız bir hadisə üzrə
həmin məbləğ həddində sığorta ödənişi vermək öhdəliyi nəzərdə tutulur.
14.2. Əgər sığorta müqaviləsində və ya onun müvafiq sığorta sinfinə aid
edilən bölməsində sığorta məbləğinin bu Qaydaların 14.1-ci bəndində göstərilən
hər hansı növünün tətbiq olunması nəzərdə tutulmamışdırsa, sığorta məbləğinin
14.1.1-ci bənddə göstərilmiş növü tətbiq edilir.

15. Azadolma məbləği
15.1. Sığorta müqaviləsində aşağıdakı növlərdə azadolma məbləğləri
müəyyən edilə bilər:
15.1.1. Şərtli azadolma məbləği – bu növ azadolma məbləği nəzərdə
tutulduqda, sığorta hadisəsi nəticəsində zərər məbləği, avtomobilin qismən
sığortası halında isə zərər məbləğinin sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi üçün
tətbiq edilən hissəsi azadolma məbləğindən çox olduqda və ya sığorta
müqaviləsində razılaşdırılmış hər hansı digər halın baş verməsi şərtilə azadolma
məbləği tətbiq olunmur.
15.1.2. Şərtsiz azadolma məbləği - bu növ azadolma məbləği nəzərdə
tutulduqda azadolma məbləği zərər məbləğindən, avtomobilin qismən sığortası
halında isə zərər məbləğinin sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi üçün tətbiq
edilən hissəsindən çıxılır.
15.2. Sığorta müqaviləsində nəzərdə tutulmuş azadolma məbləğinin şərtli
və ya şərtsiz olması müəyyənləşdirilməmişdirsə, həmin müqavilə üzrə şərtsiz
azadolma məbləği tətbiq olunur.
15.3. Azadolma məbləği həm pul məbləği, həm də sığorta məbləğinin və ya
zərər məbləğinin faiz nisbəti ilə ifadə oluna bilər.
15.4. Bu Qaydaların 39.2-ci bəndində müəyyən edilmiş hal istisna olmaqla,
sığorta müqaviləsində müxtəlif hallar üçün müxtəlif azadolma məbləğləri müəyyən
oluna bilər.

16. Sığorta təminatında məhdudiyyətlər
16.1. Sığorta müqaviləsində başqa cür nəzərdə tutulmursa, aşağıdakılara
münasibətdə sığorta təminatı verilmir:
16.1.1. aşağıda göstərilən hallarda dəyən zərər:
16.1.1.1. avtomobilin sığortalanma haqqında ərizədə sorğu əsasında
göstərilmiş məqsədlərdən fərqli məqsədlər üçün istifadə edilməsi, habelə təyinatı
üzrə istifadə edilməməsi;
16.1.1.2. təmir və ya xidmət olunma məqsədilə texniki xidmət
müəssisəsinin və ya yuyulmaq üçün avtoyuyucunun sərəncamında olduğu hallar
istisna olmaqla, avtomobilin bu Qaydalara və sığorta müqaviləsinə görə sürücü
hesab edilməyən şəxs tərəfindən idarə olunması;
16.1.1.3. sürücünün avtomobili alkoqolun, narkotik vasitələrin, psixotrop,
toksik və güclü təsir göstərən digər maddələrin təsirindən sərxoş vəziyyətdə
olmaqla idarə etməsi;
16.1.1.4. hərbi əməliyyatlar, terrorçuluq, kütləvi iğtişaşlar, tətillər, vətəndaş
müharibəsi, nüvə partlayışı, radioaktiv çirklənmə;
16.1.1.5. avtomobilin təlim məqsədilə, yaxud yarışlarda, sürət
müsabiqələrində, sürət sınaqlarında, avtomobil rallilərində, davamlılıq sınaqlarında
istifadə edilməsi;
16.1.1.6. dövlət orqanları tərəfindən avtonəqliyyat vasitəsinin daşınması,
saxlanması və ya məhv edilməsi;
16.1.1.7. sığortalının və ya sığorta olunanın sığorta hadisəsinin baş verməsi
ilə birbaşa səbəb əlaqəsində olan qəsdən etdiyi hərəkəti və ya hərəkətsizliyi;
16.1.1.8. avtomobilin sığorta ərazisindən kənarda istismar olunması.
16.1.1.9. avtomobilin cinayət məqsədilə istifadə edilməsi;
16.1.1.10. avtomobilin sığortalının ailə üzvləri, işçiləri və ya ona xidmət
edən şəxslər tərəfindən qaçırılması, talanması və ya bunlara cəhd edilməsi;
16.1.1.11. avtomobilin təyyarələrin enib-qalxdığı təyyarə limanı,
aerodrom və ya hərbi bazanın ərazisində istifadə edilməsi;
16.1.2. mənəvi zərər;
16.1.3. əldən çıxan gəlir, gəlir itkisi, işin dayanması ilə bağlı və ya digər
dolayı və kommersiya itkiləri, zərərləri və xərcləri;
16.1.4. Bu Qaydaların Xüsusi hissəsində nəzərdə tutulmuş digər
məhdudiyyətlər.
16.2. Sığorta müqaviləsində bu Qaydalarda müəyyən edilmiş
məhdudiyyətlərdən başqa digər məhdudiyyətlər nəzərdə tutula bilməz.
16.3. Bu Qaydalarda müəyyən edilmiş hər hansı məhdudiyyət və ya
məhdudiyyətlər tərəflərin razılığı ilə sığorta müqaviləsi üzrə sığorta təminatına
daxil edilə bilər.

17. Sığorta hadisəsi barədə məlumatlandırma
17.1. Sığorta hadisəsinin baş verməsi barədə sığortalı və ya sığorta olunan,
yaxud faydalanan şəxs hadisədən xəbər tutduqdan sonra mümkün olan ən qısa
müddət ərzində, lakin 24 saatdan gec olmamaq şərtilə sığortaçıya və ya onun
nümayəndəsinə, eyni zamanda qanunvericiliyə uyğun olaraq həmin hadisə barədə
məlumatlandırılmalı olan səlahiyyətli dövlət orqanlarına hər hansı vasitə ilə xəbər
verməlidir.
17.2. Sığorta hadisəsinin baş verməsi barədə sığortaçıya məlumat vermiş
sığortalı və ya sığorta olunan, həmçinin faydalanan şəxs bu Qaydaların 17.1-ci
bəndində nəzərdə tutulmuş səlahiyyətli dövlət orqanlarına həmin hadisə barədə
xəbər verməmişdirsə, sığortaçı qeyd olunan orqanları bu hadisə barədə dərhal
məlumatlandırmalıdır.
17.3. Bu Qaydaların 17.1-ci bəndində üzərinə məlumatlandırma vəzifəsi
qoyulan şəxslərdən başqa digər şəxslər, o cümlədən səlahiyyətli dövlət orqanları və
müvafiq hallarda zərərçəkən tərəfindən də sığorta hadisəsinin baş verməsi
haqqında hər hansı vasitə ilə sığortaçıya xəbər verilməsi sığorta hadisəsi barədə
məlumatlandırılma hesab edilir.

18. Zərərin qiymətləndirilməsi
18.1. Sığortaçı dəymiş zərəri müxtəlif üsullarla, o cümlədən zərər dəymiş
avtomobilin, yaxud digər predmetin və ya hadisə yerinin fiziki və texniki
xüsusiyyətlərini müxtəlif vasitələrlə təyin etməklə, sxem və cizgilər tərtib etməklə,
foto və video çəkilişlər aparmaqla, bilavasitə özü və ya sığorta qanunvericiliyinin
tələblərini nəzərə almaqla nümayəndəsi kimi təyin etdiyi sığorta sahəsində
yardımçı fəaliyyət göstərən müvafiq şəxs vasitəsilə qiymətləndirir.
18.2. Sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən zərərin sığortaçı tərəfindən
qiymətləndirilməsi, habelə miqdarı barədə tərəflər arasında razılıq əldə
edilmədikdə, zərərin miqdarının qiymətləndirilməsi sığorta qanunvericiliyinin
tələbləri nəzərə alınmaqla təyin olunan müstəqil ekspert tərəfindən aparılır.
18.3. Zərəri qiymətləndirən şəxs sığorta hadisəsinin baş verməsi faktını
təsdiq edən və (və ya) sığorta ödənişinin həcminin müəyyənləşdirilməsi üçün lazım
olan sənədləri və məlumatları bu Qaydaların 18.4-cü bəndi nəzərə alınmaqla,
sığortalıdan tələb etmək hüququna malikdir.
18.4. Sığorta hadisəsi hesab edilə bilən, qanunvericiliyə uyğun olaraq
araşdırılması və ya qeydə alınması tələb olunan hadisələr barədə səlahiyyətli dövlət
orqanlarına belə hadisələrin baş verməsi faktını və (və ya) səbəbini, habelə
nəticələrini təsdiq edən sənədin bu Qaydalara əsasən tələb olunduğu hallarda
alınmasının təmin edilməsi sığortaçının və ya onun nümayəndəsinin vəzifəsidir.
18.5. Zərər məbləğinin sığortaçı tərəfindən və ya onun razılığı ilə bu
Qaydaların 18.6-cı bəndində nəzərdə tutulmuş müddətdə qiymətləndirilməsinin
başladığı anadək sığortalı və ya sığorta olunan aşağıdakı hallar istisna olmaqla,
zərər dəymiş əmlakı sığorta hadisəsindən dərhal sonrakı vəziyyətində
saxlamadıqda və ya dəymiş zərərin müvafiq qaydada qiymətləndirilməsi üçün
şərait yaratmadıqda zərərin sığortaçı tərəfindən müvafiq şəkildə
qiymətləndirilməsinin nəticələrini qəbul etməlidir:
18.5.1. zərərin qarşısının alınması və ya həcminin azaldılması, sığorta
hadisəsinin nəticələrinin aradan qaldırılması, yaxud digər fəsadlara səbəb
olmaması, habelə zərər dəymiş əmlakın sonrakı itkiləri üçün təhlükə ehtimalına
səbəb ola bilən nəzarətsiz halda qalmaması, başqa şəxslərin hərəkətinə və ya
fəaliyyətinə mane olmaması üçün zəruri tədbirlərin görülməsi, o cümlədən bu
məqsədlərlə əmlakın hadisə yerindən kənarlaşdırılması zamanı zərər dəymiş
əmlakın hadisədən dərhal sonrakı vəziyyətdə saxlanması mümkün olmadıqda;
18.5.2. zərər dəymiş əmlakın sığorta hadisəsindən dərhal sonrakı vəziyyətdə
saxlanmamasına sığortaçının yazılı razılığı olduqda.
18.6. Sığortaçı sığorta hadisəsinin baş verməsi barədə bu Qaydalarda nəzərdə
tutulmuş qaydada məlumatlandırıldıqdan 5 iş günü müddətində onun nümayəndəsi
sığortalanmış avtomobilə və ya zərərçəkən üçüncü şəxsin əmlakına dəymiş zərərin
məbləğinin qiymətləndirilməsini təşkil etmədikdə sığortalı və sığorta olunan,
həmçinin zərər çəkmiş üçüncü şəxs təyin etdiyi müstəqil ekspert və ya mütəxəssis
vasitəsilə əmlaka dəymiş real zərərin məbləğinin müəyyənləşdirilməsinə və aradan
qaldırılmasına başlaya bilər.
18.7. Əmlaka dəymiş zərərin vaxtında qiymətləndirilməməsi aşağıdakı
səbəblərdən baş verməmişdirsə, sığortalı, sığorta olunan və ya zərər çəkmiş üçüncü
şəxs tərəfindən bu Qaydaların 18.6-cı bəndində nəzərdə tutulmuş qaydada həyata
keçirilmiş qiymətləndirmənin nəticələrini sığortaçı qəbul etməlidir:
18.7.1. sığortalının, sığorta olunanın və ya zərər çəkmiş üçüncü şəxsin zərərin
qiymətləndirilməsi üçün şərait yaratmaması;
18.7.2. səlahiyyətli dövlət orqanının qərarı nəticəsində əmlakın
qimətləndirilməsinin mümkün olmaması.

19. Sığorta ödənişinin verilməsinin əsasları
19.1. Sığorta ödənişi aşağıdakı sənədlər əsasında həyata keçirilir:
19.1.1. Sığorta hadisəsi baş verdikdə, sığortalının, sığorta olunanın və ya
digər faydalanan şəxsin sığortaçıya ünvanladığı, sığorta hadisəsinin təfərrüatlarını
və nəticəsini əks etdirən sığorta tələbi;
19.1.2. sığorta hadisəsi hesab edilə bilən hadisə ilə bağlı qanunvericiliyə
uyğun olaraq hər hansı dövlət orqanına məlumat verilməlidirsə, bu Qaydaların 20-
ci bəndi nəzərə alınmaqla həmin orqanın hadisə barədə təqdim etdiyi müvafiq
sənəd; avtomobilin oğurlanması və ya qaçırılması halında bu sənəd müvafiq hadisə
ilə bağlı açılan cinayət işinin nəticələri barədə Daxili İşlər Nazirliyinin səlahiyyətli
orqanının (vəzifəli şəxsinin) təqdim etdiyi arayış hesab edilir.
19.1.3. zərər məbləğini təsdiqləyən sənəd;
19.1.4. müvafiq hallarda sığorta hadisəsi nəticəsində üçüncü şəxsin və ya
sığorta olunanın sağlamlığına dəyən zərər üzrə xəsarətin dərəcəsi haqqında həkim
arayışı, əlillik halında isə əlilliyin qrupunu, səbəbini və təyin edilməsi tarixini əks
etdirən Tibbi Sosial Ekspert Komissiyasının arayışının surəti;
19.1.5. müvafiq hallarda sığorta hadisəsi nəticəsində üçüncü şəxs və ya
sığorta olunan öldükdə, ölümün səbəbi haqqında tibbi arayış və ya müvafiq
hallarda tibbi ekspertiza rəyi, ölüm haqqında şəhadətnamənin notariat qaydasında
təsdiq olunmuş surəti, vərəsənin (hüquq varisinin) vərəsəlik hüququnu təsdiq edən
sənəd və onun şəxsiyyət vəsiqəsinin surəti;
19.1.6. müvafiq hallarda sığortalı və ya sığorta olunan tərəfindən əmlaka
vurulan zərərin əvəzi ödənilmiş olduqda və ya sağlamlığa vurulan zərərlə əlaqədar
hər hansı ödəmə həyata keçirildikdə, belə ödəməni təsdiq edən sənədin müvafiq
qaydada təsdiq edilmiş surəti;
19.1.7. faydalanan şəxs fiziki şəxs olduqda onun şəxsiyyət vəsiqəsinin surəti,
hüquqi şəxs olduqda isə onun sığorta ödənişini almaq üçün təyin edilən
nümayəndəsinə verilmiş müvafiq etibarnamə;
19.1.8. sığorta olunanın sürücülük vəsiqəsinin surəti, həmçinin sığorta olunan
avtomobilin mülkiyyətçisi olmadıqda müvafiq etibarnamənin surəti;
19.1.9. avtomobilin qeydiyyat şəhadətnaməsinin surəti, avtomobilin
oğurlandığı və ya qaçırıldığı halda isə qeydiyyat şəhadətnaməsinin əsli; əgər
avtomobilin qeydiyyat şəhadətnaməsi oğurlanmış və ya qaçırılmış avtomobilin
içərisində qalmışdırsa, onun Daxili İşlər Nazirliyinin müvafiq orqanı tərəfindən
verilən dublikatı, yaxud cinayət işinə əlavə edilmişdirsə, bu faktı təsdiq edən
arayış.
19.2. Sığorta ödənişinin verilməsi üçün sığortaçı müstəsna hallarda sığorta
hadisəsinin araşdırılması və ya zərərin qiymətləndirilməsi məqsədilə bu Qaydaların
19.1-ci bəndində nəzərdə tutulanlardan başqa bilavasitə zəruri hesab etdiyi digər
sənədləri yazılı şəkildə əsaslandırmaqla tələb edə bilər.

20. Hadisə ilə bağlı təsdiqedici sənədin tələb olunmaması
20.0. Aşağıdakı şərtlərin hər birinin eyni zamanda mövcud olduğu hallarda
sığortaçı sığorta hadisəsi hesab edilə bilən hadisə ilə bağlı öhdəliklərinin icrası
üçün bu Qaydaların 19.1.2-ci bəndində nəzərdə tutulmuş sənədi tələb etməyə bilər:
20.0.1. hadisənin baş verməsində təqsirli olan şəxsin müəyyən edilməsi ilə
bağlı sığortaçı, sığortalı və (və ya) üçüncü şəxs arasında mübahisə olmadıqda;
20.0.2. hadisə nəticəsində sağlamlığa zərər dəymədikdə.

21. Sığorta ödənişinin verilməsi və ya ödənişdən imtina edilməsi
müddəti
Bu Qayadaların 19.1-ci bəndində göstərilən sənədlərdən sonuncunun
sığortaçıya təqdim edildiyi tarixdən 10 iş günündən gec olmayaraq sığortaçı sığorta
ödənişini faydalanan şəxsə onun istəyinə uyğun olaraq nağd və ya bank hesabına
köçürmə yolu ilə ödəməli, müvafiq hallarda zərərin qiymətləndirilməsi, əmlakın
təmiri, bərpası və ya yenisi ilə əvəz edilməsi üçün görülən tədbir barədə sığortalıya
yazılı məlumat verməli, yaxud sığortalıya, sığorta olunana və ya faydalanan şəxsə
sığorta ödənişinin verilməsindən imtina haqqında yazılı şəkildə əsaslandırılmış
bildiriş təqdim etməlidir.

22. Sığorta ödənişinin verilməsindən imtinanın əsasları
22.1. Sığortaçı sığorta ödənişinin verilməsindən aşağıdakı hallarda imtina edir:
22.1.1. Zərər bu Qaydaların 16.1.1-ci bəndində nəzərdə tutulan hallarla bağlı
olduqda;
22.1.2. Sığortalının, sığorta olunanın, yaxud faydalanan şəxsin sağlamlığının
pozulması və ya hadisənin baş verdiyi yerdə hadisə barədə məlumat vermək üçün
hər hansı vasitənin olmaması, yaxud digər üzürlü səbəblərin mövcud olduğu hallar
istisna olmaqla, sığorta hadisəsi barədə sığortaçıya qanunvericilikdə və bu
Qaydaların 17.1-ci bəndində nəzərdə tutulmuş qaydada məlumat verilməməsi
nəticəsində hadisənin səbəblərini və (və ya) dəyən zərərin həcmini
müəyyənləşdirmək imkanından tam və ya qismən məhrum olması ilə əlaqədar
sığortaçının mənafeləri əhəmiyyətli dərəcədə pozulduqda;
22.1.3. aşağıdakı hallar istisna olmaqla, sığortalı, sığorta olunan və ya üçüncü
şəxs zərər dəymiş avtomobili və ya digər əmlakı sığorta hadisəsindən dərhal
sonrakı vəziyyətdə sığortaçıya və ya onun səlahiyyətli nümayəndəsinə təqdim
etmədikdə:
22.1.3.1. zərərin qarşısının alınması və ya həcminin azaldılması, sığorta
hadisəsinin nəticələrinin aradan qaldırılması, yaxud digər fəsadlara səbəb
olmaması, habelə zərər dəymiş əmlakın sonrakı itkilər üçün təhlükə ehtimalına
səbəb ola bilən nəzarətsiz halda qalmaması, başqa şəxslərin hərəkətinə və ya
fəaliyyətinə mane olmaması üçün zəruri tədbirlərin görülməsi, o cümlədən bu
məqsədlərlə əmlakın hadisə yerindən kənarlaşdırılması zamanı zərər dəymiş
əmlakın hadisədən dərhal sonrakı vəziyyətdə saxlanması mümkün olmadıqda;
22.1.3.2. sığortaçı sığorta hadisəsi barədə qanunvericilikdə və bu Qaydalarda
nəzərdə tutulmuş qaydada məlumatlandırıldıqdan 5 iş günü müddətində onun
nümayəndəsi zərər dəymiş əmlaka baxış keçirmədikdə;
22.1.3.3. digər hallarda zərər dəymiş əmlakın sığorta hadisəsindən dərhal
sonrakı vəziyyətdə saxlanmamasına sığortaçının yazılı razılığı olduqda;
22.1.4. sığortaçının sığorta hadisəsinin baş verməsi səbəblərini araşdırmasına
sığortalı tərəfindən maneçilik törədilməsi və ya şərait yaradılmaması nəticəsində
sığortaçı hadisənin səbəblərini və ya zərərin həcmini müəyyənləşdirmək
imkanından tam və ya qismən məhrum olduqda;
22.1.5. sığortalı sığortalanmış avtomobilə dəyən zərərin qarşısını almaq və ya
həcmini azaltmaq üçün zəruri və mümkün tədbirləri görmək iqtidarında olduğu
halda, həmin tədbirləri qəsdən görmədikdə; bu zaman sığorta ödənişindən o
həcmdə imtina edilə bilər ki, sığortalı mümkün tədbirləri görmüş olsaydı, zərərin
məbləği həmin həcmdə azalmış olardı;
22.1.6. bu Qaydaların 22.2-ci bəndi nəzərə alınmaqla, sığortalının avtomobil,
sığorta olunan və (və ya) sığorta hadisəsi barəsində sığortaçıya qəsdən yanlış
məlumat verməsi nəticəsində sığortaçı sığorta riskini qiymətləndirmək, həmçinin
sığorta hadisəsinin səbəblərini və (və ya) dəyən zərərin həcmini müəyyənləşdirmək
imkanından tam və ya qismən məhrum olduqda;
22.1.7. avtomobilin sığortası üzrə sığortalı, sığorta olunan və ya faydalanan
şəxs zərərin əvəzini tam olaraq zərər dəyməsində təqsirli olan şəxsdən aldıqda.
Zərərvuran zərərin əvəzini qismən ödəmiş olduqda, sığorta ödənişindən ödənilmiş
məbləğ həcmində imtina edilir;
22.1.8. baş vermiş hadisə qanunvericiliyə və ya sığorta müqaviləsinə görə
sığorta hadisəsi hesab edilmədikdə;
22.1.9. sığorta müqaviləsində sığorta haqqının hissə-hissə ödənilməsinin
razılaşdırıldığı və ilk hissəsinin ödənildiyi halda növbəti hər hansı hissəsinin
qanunvericilikdə və ya müqavilədə nəzərdə tutulmuş ödənilməsi müddəti başa
çatdıqdan 15 gün sonra, bu Qaydaların 13.3-cü bəndində nəzərdə tutulmuş halda
isə sığortaçının müəyyən etdiyi müddətin başa çatmasından 3 gün sonra sığorta
hadisəsinin baş verməsi halında sığorta haqqının müvafiq hissəsi ödənilməmiş
olduqda.
22.1.10. bu Qaydaların Xüsusi hissəsində müəyyən edilmiş digər hallarda.
22.2. Sığortaçı aşağıdakı hallarda sığorta ödənişinin verilməsindən imtina
üçün müvafiq məlumatların verilməməsi, yaxud yanlış məlumatların verilməsi
faktına əsaslana bilməz:
22.2.1. Sığorta müqaviləsi sığortalanma haqqında ərizə olmadan
bağlandıqda;
22.2.2. sığortalanma haqqında ərizə sığortalı tərəfindən imzalanmadan tərtib
edildikdə;
22.2.3. sığortalanma haqqında ərizə formasında nəzərdə tutulan hər hansı
məlumatın və ya məlumatların həmin ərizədə göstərilmədiyi halda, sığorta
müqaviləsi bağlanmış olduqda;
22.2.4. sığortalının sığortalanma haqqında ərizəyə əlavə edilən sənədlərdə
yanlış məlumatların verilməsində təqsiri olmadıqda;
22.2.5. sığortalının sığortalanma haqqında ərizədə qəsdən yanlış məlumat
verməsinin sığorta müqaviləsinin bağlandığı an sığortaçıya məlum olmasına
baxmayaraq, sığorta müqaviləsi bağlanmış olduqda.

23. Sığorta ödənişinin gecikdirilməsinin nəticəsi
Sığortaçı sığorta ödənişini bu Qaydalarla müəyyən olunmuş müddətdə
ödəmədikdə hər gecikdirilmiş gün üçün sığorta ödənişi məbləğinin 0,1 faizi
həcmində dəbbə pulu ödəyir.

24. Subroqasiya hüququ
24.1. Sığortalanmış avtomobilə dəymiş zərərin əvəzini ödəmiş sığortaçı
sığorta ödənişi almış şəxsin ona dəymiş zərərə görə məsuliyyət daşıyan üçüncü
şəxsə qarşı malik olduğu hüquqlardan və vasitələrdən istifadə edə bilər.
24.2. Faydalanan şəxsin zərərvuran şəxsə qarşı zərərin əvəzini ödəmək tələbi
(iddiası) ilə bağlı hüququ sığorta ödənişini vermiş sığortaçıya subroqasiya
qaydasında onun verdiyi sığorta ödənişi məbləğində keçir.
24.3. Faydalanan şəxs sığorta ödənişini aldıqda subroqasiya hüququnun həyata
keçirilməsi üçün özündə olan bütün lazımi sənədlərlə sığortaçını təmin etməlidir.
24.4. Faydalanan şəxs zərərvuran şəxsə qarşı iddiadan və ya tələbi təmin edən
hüquqlardan, yaxud lazımi sənədləri sığortaçıya verməkdən imtina etdikdə
sığortaçı sığorta ödənişi verməkdən zərərvuran şəxsdən subroqasiya qaydasında ala
biləcəyi məbləğ həcmində azad edilir.
24.5. Sığortaçı subroqasiya hüququndan zərərvuran şəxsin özünə və (və ya)
müvafiq sığorta hadisəsi ilə bağlı risklər üzrə həmin şəxsin məsuliyyətini
sığortalamış sığortaçıya, həmçinin qanunvericiliyə əsasən dəyən zərərə görə
sığortalı və ya faydalanan şəxs qarşısında maddi məsuliyyət daşıya bilən digər
şəxsə qarşı istifadə edə bilər.

25. Mübahisələrin həlli qaydası
25.1. Sığorta müqaviləsinin icrasından irəli gələn mübahisələr tərəflərin
qarşılıqlı razılığı ilə həll olunur.
25.2. Sığorta müqaviləsinin icrasından irəli gələn mübahisələrin həllində
tərəflər arasında qarşılıqlı razılığın əldə olunması mümkün olmadıqda, mübahisələr
məhkəmə qaydasında həll edilir.
25.3. Sığorta müqaviləsi üzrə hüquqlarının sığortaçı tərəfindən pozulduğunu
hesab edən sığortalı, sığorta olunan və ya faydalanan şəxs sığorta nəzarəti orqanına
(Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyinə) şikayət ərizəsi ilə müraciət edə
bilər.

XÜSUSİ HİSSƏ

BÖLMƏ II. Minik avtomobillərinin sığortası

26. Sığortanın predmeti
Bu bölmə üzrə sığorta predmeti fiziki şəxslərin sahibliyində olan
avtomobillərdir.

27. Sığorta riskləri
27.1. Sığortalıya bu Qaydalar əsasında aşağıdakı bəndlərin birində və ya bir
neçəsində qeyd olunan risklər nəticəsində avtomobilə dəyə bilən zərərlərdən
sığorta təminatı verilir:
27.1.1. avtonəqliyyat hadisəsi – avtomobilin istifadəsi nəticəsində baş verən,
ölüm və bədən xəsarəti ilə nəticələnən, heyvanların və ya hərəkətsiz maneənin
vurulmasına, habelə hər hansı digər əmlakın zədələnməsinə səbəb olan hadisələr;
27.1.2. atılmış və ya düşmüş əşya – avtomobilin hissələrinə zərər vurmadan
rəng örtüyünün nöqtələr şəklində zədələnməsi halı istisna olmaqla, avtomobilin
xarici səthinə daş, qar, buz və digər əşyaların atılması, dəyməsi və ya düşməsi;
27.1.3. üçüncü şəxsin qanunazidd hərəkəti;
27.1.4. oğurluq, quldurluq, qaçırma və soyğunçuluq;
27.1.5. yanğın və partlayış - a) yanğın – alovlanma mənbəyindən asılı
olmayaraq maddi ziyan vuran yanma, o cümlədən yüksək temperaturun, yanğın
məhsullarının, eləcə də yanğının söndürülməsi üçün istifadə olunmuş su, köpük və
digər vasitələrin təsiri, habelə yanğının birbaşa təsiri; b) partlayış – qazların
genişlənməyə meylliliyi nəticəsində böyük həcmdə enerjinin qısa müddət ərzində
məhdud ölçülü məkandan sürətlə çıxaraq azad olması prosesi;
27.1.6. təbii fəlakət – sel, daşqın, zəlzələ, fırtına, qasırğa, tufan, dolu və digər
təbii hadisələr;
27.1.7. heyvanların hərəkəti – avtomobilin salonuna vurulan zərərlər istisna
olmaqla, heyvanların və quşların hərəkəti.
27.1.8. avtokasko – bu Qaydaların 27.1.1-27.1.7-ci bəndlərində göstərilən
risklərin məcmusu.

28. Sığorta hadisəsi
Sığorta müqaviləsinə görə sığorta ödənişinin sığortalıya, sığorta olunana və ya
digər faydalanan şəxslərə ödənilməsi üçün əsas olan, sığorta müqaviləsinin
qüvvədə olduğu müddət ərzində bu Qaydaların 27-ci bəndində nəzərdə tutulmuş
risklərin baş verməsi nəticəsində sığortalanmış avtomobilə zərər dəyməsi faktı
sığorta hadisəsi sayılır.

29. Sığorta təminatında əlavə məhdudiyyətlər
29.1. Sığorta müqaviləsində başqa cür nəzərdə tutulmursa, bu Qaydaların
16-cı bəndində göstərilənlərdən əlavə aşağıdakılara münasibətdə də sığorta
təminatı verilmir:
29.1.1. aşağıdakı hallarda dəyən zərər:
29.1.1.1. avtomobilin dərman qutusunun, qəza dayanacağı işarəsinin,
istehsalçı zavod tərəfindən quraşdırılmamış cihazlarının, həmçinin qeydiyyat
nişanının oğurlanması, zədələnməsi və ya məhv olması;
29.1.1.2. avtomobilin digər hissələri də eyni hadisə nəticəsində zədələndiyi
hallar istisna olmaqla, şinlərinin zədələnməsi;
29.1.1.3. avtomobilin açarlarına, elektron aktivləşdirmə kartı, brelok və s. bu
kimi detallarına, onların avtomobildən kənarda olduqları halda zərər dəyməsi və ya
bu cür halda onların oğurlanması;
29.1.1.4. avtomobilin banı və onun hissələri zədələnmədən onun rəng
örtüyünün qopması və ya digər hər hansı formada zədələnməsi;
29.1.1.5. avtomobildə heç kəsin olmadığı zaman qapılarının və ya baqajının
açarla bağlı olmaması, pəncərələrinin və ya tavanının (lyukunun) açıq qalması,
açarın nəzarətsiz buraxılması və ya avtomobilin içərisində qalması nəticəsində
avtomobilin və ya onun içərisində yerləşən hissələrinin qeyd olunan müvafiq
səbəblərdən istifadə edilməklə oğurlanması;
29.1.2. avtomobilin dəyərdən düşməsi;
29.1.3. avtomobilin vəziyyətini onun sığorta hadisəsindən əvvəlki vəziyyəti
ilə müqayisədə yaxşılaşdıran hər hansı təmir və ya dəyişdirmə işləri;
29.1.4. avtomobilin bütövlükdə və ya onun ayrı-ayrı hissə və aqreqatlarının
təbii aşınması, onun əmtəə görünüşünün itməsi, istehsal və təmir zamanı mövcud
olan qüsurları;
29.1.5. sığortalının, sürücünün və ya sərnişinlərin sığorta hadisəsinin baş
verdiyi anda avtomobildə olan əmlakına dəyən zərər.

30. Sığorta məbləği
30.1. Avtomobilin sığortası üzrə müəyyən olunan sığorta məbləği
sığortalanan avtomobilin bazar dəyərindən artıq ola bilməz.
30.2. Avtomobilin sığortası üzrə sığorta məbləği sığortalanan avtomobilin
bazar dəyərindən artıq olduğu halda (ikili və ya çoxqat sığorta halında), sığorta
müqaviləsi müvafiq sığorta məbləğinin həmin dəyərdən artıq olan hissəsində
etibarsızdır.
30.3. Avtomobil sığortalı tərəfindən qanunsuz gəlir əldə etmək məqsədilə
bir və ya bir neçə sığorta müqaviləsi əsasında onun bazar dəyərindən artıq məbləğə
sığorta etdirildikdə, bu məqsədlə bağlanmış hər bir sığorta müqaviləsi bağlandığı
andan etibarsız sayılır. Bu halda sığortalının qanunsuz gəlir əldə etmək məqsədi
məhkəmə qaydasında sübut edilməlidir.

31. Qismən sığorta
31.1. Avtomobilin sığortası üzrə müqavilədə göstərilmiş sığorta məbləği
avtomobilin bazar dəyərindən az olduğu halda (qismən sığorta halında), zərər
məbləğinin sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi üçün tətbiq edilən hissəsi sığorta
məbləğinin sığorta dəyərinə olan nisbətində hesablanır.
31.2. Sığorta müqaviləsində nəzərdə tutulduğu halda qismən sığorta zamanı
zərər məbləğinin sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi üçün tətbiq edilən hissəsi
kimi tam zərər məbləği götürülə bilər.

32. Sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi
32.1. Sığorta ödənişinin məbləği sığorta hadisəsinin baş verməsi nəticəsində
sığortalanmış avtomobilə dəyən real zərərin məbləğindən çox ola bilməz.
32.2. Sığortalanmış avtomobilə dəymiş zərərlə bağlı sığorta ödənişi
sığortaçının seçimi əsasında aşağıdakı formalarda ödənilə bilər:
32.2.1. avtomobilə qismən zərər dəydikdə:
32.2.1.1. Zərərin məbləği barədə tərəflər arasında razılıq əldə edildikdən
sonra zərər məbləğinin pul şəklində faydalanan şəxsə ödənilməsi;
32.2.1.2. zərərin aradan qaldırılması üçün sığortalıya göstərilən xidmətlərin və
ya satılan əşyaların dəyərinin xidmət göstərənə və ya satıcıya ödənilməsi;
32.2.1.3. avtomobilin təmiri və ya bərpası;
32.2.2. avtomobilin tam məhv olması (avtomobilin sığorta hadisəsindən
əvvəlki vəziyyətə çatdırılması üçün təmiri və ya bərpasına tələb olunan xərclərin
avtomobilin bazar dəyərinin 75 %-ni və ya daha çox hissəsini təşkil etməsi), yaxud
oğurlanması və ya qaçırılması halında:
32.2.2.1. sığorta məbləğindən çox olmamaq şərtilə avtomobilin sığorta
hadisəsi baş verdiyi andan dərhal əvvəlki bazar dəyərinin pul şəklində ödənilməsi.
Tam məhv olma halında sığortaçının öz seçimi əsasında avtomobilin qalıqlarının
dəyərini sığorta ödənişi məbləğindən çıxmaq və ya həmin qalıqların onun
mülkiyyətinə verilməsini tələb etmək hüququ vardır.
32.2.2.2. sığortalanmış avtomobilin eyni marka və modeldən olan, habelə
eyni texniki vəziyyətdə olan digər avtomobillə əvəz edilməsi.
32.3. Sığorta ödənişi bu Bölmənin 32.2.1.1-ci və 32.2.1.2-ci bəndlərində
nəzərdə tutulmuş formalarda ödənildiyi hallarda sığorta olunan bərpa olunmuş
avtomobili və onun dəyişdirilmiş hissələrini sığortaçıya təqdim etməlidir. Bu
zaman sığortaçı sığorta olunana avtomobilin təmir edilmiş vəziyyətini təsdiq edən
müvafiq arayış verməlidir.
32.4. İpoteka qoyulan avtomobilin sığortası üzrə sığorta hadisəsi baş verdiyi
tarixdə faydalanan şəxs olan ipoteka saxlayana borclunun (ipoteka qoyanın) borc
(kredit) müqaviləsi üzrə sığorta ödənişinin verildiyi tarixə ona ödəməli olduğu
məbləğdən artıq sığorta ödənişi verilə bilməz.

33. Təmir və ya bərpa xərclərinin ödənilməsi zamanı nəzərə
alınmayan amillər
33.0. Sığorta hadisəsi nəticəsində zərər dəymiş avtomobilin təmiri və ya
bərpası xərcləri hesablanarkən aşağıdakılar nəzərə alınmır:
33.0.1. avtonəqliyyat vəsitəsinə texniki xidmət və onun zəmanətli təmiri;
33.0.2. avtomobilin ayrı-ayrı hissələrinin təbii aşınması və ya köhnəlməsi
ilə bağlı aparılan bərpa işləri və ya belə hissələrin dəyişdirilməsi;
33.0.3. təmir yolu ilə istismara yararlı vəziyyətə gətirilə bilən hissələrin
dəyişdirilməsi;
33.0.4. avtomobilin zədələnmiş hissəsinin rənglənməsindən əlavə onun
zədələnməmiş digər hissələrinin rənglənməsi.

34. Köhnəlmə əmsalı
34.1. Sığorta müqavilələsində nəzərdə tutulduğu hallarda, sığorta ödənişi
həyata keçirilərkən bu Qaydaların 34.2-ci bəndində müəyyən edilmiş hal istisna
olmaqla və 34.6-cı bəndi nəzərə alınmaqla, avtomobilin dəyişdirilməli olan
hissələrinin və aqreqatlarının bazar dəyərinə köhnəlmə əmsalı tətbiq edilə bilər.
34.2. Avtomobilin tam məhvi halında sığorta ödənişi verilərkən köhnəlmə
əmsalı tətbiq olunmur.
34.3. Köhnəlmə əmsalı aşağıdakı qaydada hesablanır:

burada:
1 K – bu Qaydaların 34.4-cü bəndinə uyğun olaraq, avtomobilin keçdiyi
məsafəyə görə köhnəlmə əmsalı (hər keçilmiş 1000 kilometrə görə faizlə);
M – istismara başlama tarixindən sığorta hadisəsinin baş verdiyi tarixədək
faktiki keçilmiş məsafə (min kilometrlə);
2 K – bu Qaydaların 34.5-ci bəndinə uyğun olaraq, avtomobilin istismar
müddətinə görə köhnəlmə əmsalı (hər istismar ilinə görə faizlə);
I - istismara başlama tarixindən sığorta hadisəsinin baş verdiyi tarixədək
faktiki istismar müddəti (ili).
34.4. avtomobilin keçdiyi məsafəyə görə köhnəlmə əmsalı aşağıdakı
göstəricilər əsasında müəyyən olunur:

34.5. avtomobilin istismar müddətinə görə köhnəlmə əmsalı aşağıdakı
göstəricilər əsasında müəyyən olunur:

34.6. Köhnəlmə əmsalı avtomobilin dəyişdirilməli olan hissələrinin və
aqreqatlarının bazar dəyərinin 50 %-dən çox olmamaqla tətbiq edilir.
34.7. Sığorta müqaviləsində köhnəlmə əmsalı nəzərdə tutulduqda, bu Fəslin
məqsədləri üçün zərər məbləği köhnəlmə əmsalının tətbiq edilməsindən sonra
alınan məbləğ hesab edilir.
BÖLMƏ III. Minik avtomobili sahiblərinin mülki məsuliyyətinin sığortası

35. Sığortanın predmeti
Bu Bölmə üzrə sığorta predmeti bu Qaydaların 1.0.1-ci bəndində nəzərdə
tutulmuş avtomobillərin sahiblərinin mülki məsuliyyətinin yaranması halıdır.

36. Sığorta riskləri və sığorta hadisəsi
36.1. Avtomobil sahiblərinin mülki məsuliyyətinin sığortası üzrə sığorta
müqaviləsində göstərilən avtomobilin istifadəsi zamanı üçüncü şəxslərin həyatına,
sağlamlığına və (və ya) əmlakına dəyən zərərin əvəzinin ödənilməsi üzrə sığorta
olunanın mülki məsuliyyətinin yaranması riskindən sığorta təminatı verilir.
36.2. Qanunvericiliyə və ya sığorta müqaviləsinə görə sığorta ödənişinin
ödənilməsi üçün əsas olan, sığorta müqaviləsinin qüvvədə olduğu müddət ərzində
sığorta müqaviləsində göstərilən avtomobilin istifadəsi zamanı üçüncü şəxslərin
həyatına, sağlamlığına və (və ya) əmlakına vurulan zərərin əvəzinin ödənilməsinə
görə sığorta olunanın mülki məsuliyyəti üzrə öhdəliyinin nəqliyyat vasitəsi
sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə qanunvericilikdə nəzərdə
tutulmuş müvafiq sığorta məbləğindən artıq miqdarda olması faktı sığorta hadisəsi
hesab edilir.

37. Sığorta təminatında əlavə məhdudiyyətlər
37.1. Sığorta müqaviləsində başqa cür nəzərdə tutulmursa, bu Qaydaların
16-cı bəndində göstərilənlərdən əlavə, aşağıdakılara münasibətdə də sığorta
təminatı verilmir:
37.1.1. Sığortalının işçisinin avtomobilin sərnişini olarkən sığortalı ilə əmək
münasibətlərindən irəli gələn peşə vəzifələrinin icrası zamanı ölməsi və ya bədən
xəsarəti alması nəticəsində yaranan məsuliyyət;
37.1.2. avtomobilin sərnişini kimi hərəkət edən sığorta olunanın hər hansı ailə
üzvünün ölməsi və ya bədən xəsarəti alması nəticəsində yaranan məsuliyyət;
37.1.3. əmlaka vurulan zərərə görə əldən çıxmış fayda və ya digər dolayı
zərərlərə görə məsuliyyət;
37.1.4. cərimələr və ya mənəvi zərərlərə görə təzminat ödəmək məsuliyyəti;
37.1.5. nəqliyyat vasitələri sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası
haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulmuş
məsuliyyət həddində ödənilməli olan zərər məbləğləri.

38. Sığorta məbləği və azadolma məbləği
38.1. Avtomobil sahiblərinin mülki məsuliyyətinin sığortası üzrə sığorta
məbləği tərəflərin razılığı ilə sığorta müqaviləsində müəyyən olunur və üçüncü
şəxsə dəyən zərərin nəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari
sığortası üzrə qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş müvafiq sığorta məbləğindən
artıq miqdarda olan hissəsi üzrə sığortaçının öhdəliyinin son həddini ifadə edir.
38.2. Bu Qaydaların məqsədləri üçün avtomobil sahiblərinin mülki
məsuliyyətinin sığortası üzrə azadolma məbləği müəyyən edilmir.

39. Sığorta ödənişinin verilməsi
39.1. Avtomobil sahiblərinin mülki məsuliyyətinin sığortası üzrə sığorta
hadisəsi baş verdikdə üçüncü şəxsin əmlakına dəyən birbaşa zərərin əvəzi
aşağıdakı məbləğlərdə ödənilir:
39.1.1. əmlak tamamilə məhv olduqda – istifadə üçün yararlı olan
qalıqların dəyəri çıxılmaq şərtilə, həmin əmlakın sığorta hadisəsinin baş verməsi
anında mövcud olmuş bazar dəyəri məbləğində;
39.1.2. əmlak qismən zədələndikdə - həmin əmlakın sığorta hadisəsindən
dərhal əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün tələb olunan xərc məbləğində.
39.2. Avtomobil sahiblərinin mülki məsuliyyətinin sığortası üzrə sığorta
hadisəsi baş verdikdə, üçüncü şəxsin həyat və sağlamlığına dəyən zərərin əvəzi
aşağıdakı məbləğlərdə ödənilir:
39.2.1. zərərçəkənin malik olduğu, yaxud hadisə baş verməsə idi malik
olması real olaraq ehtimal edilən və itirdiyi qazanc (gəlir) məbləğində;
39.2.2. zərərçəkənin sağlamlığının pozulması ilə bağlı çəkdiyi əlavə
xərclərin, o cümlədən müalicəyə, əlavə qidalanmaya, dava-dərman alınmasına,
protezləşdirməyə, başqasının qulluğuna, sanatoriya-kurort müalicəsinə, xüsusi
nəqliyyat vasitələri əldə edilməsinə, başqa peşəyə hazırlanmaya çəkdiyi xərclər
məbləğində, bu şərtlə ki, zərərçəkənin həmin yardım və qulluq növlərinə möhtac
olduğu və bunları pulsuz almaq hüququnun qanunvericilikdə nəzərdə tutulmadığı
müəyyənləşdirilsin;
39.2.3. ailə başçısı olan zərərçəkənin öldüyü halda onun himayəsində olan
şəxslərin itirdiyi qazanc məbləğində;
39.2.4. zərərçəkənin öldüyü halda 1000 (min) manatdan artıq olmamaq
şərtilə onun dəfni ilə bağlı xərclər.
39.3. Sığorta hadisəsi nəticəsində üçüncü şəxsin həyatına və sağlamlığına
dəyən zərərin əvəzi Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinin 1117-ci
maddəsində müəyyən olunmuş qaydalar üzrə ödənilir.
39.4. Eyni sığorta hadisəsi nəticəsində bir neçə şəxsin əmlakına və ya həyat
və sağlamlığına dəyən zərərin ümumi məbləği avtomobil sahiblərinin mülki
məsuliyyətinin sığortası üzrə müəyyən olunmuş sığorta məbləğindən artıq olduqda
sığortaçı hər bir zərərçəkənə ona vurulan zərər məbləğinə mütənasib məbləğdə
sığorta ödənişi verir. Bu halda zərərçəkənlərin hamısına verilən sığorta ödənişinin
ümümi məbləği avtomobil sahiblərinin mülki məsuliyyətinin sığortası üzrə
müəyyən olunmuş sığorta məbləğinə bərabər olmalıdır.
BÖLMƏ IV. Sürücülərin və sərnişinlərin fərdi qəza sığortası

40. Sığortanın predmeti
Bu Bölmə üzrə sığorta predmeti bu Qaydaların 1.0.1.-ci bəndində nəzərdə
tutulmuş avtomobillərin sürücüləri və sərnişinləridir.

41. Sığorta olunan
41.1. Sığorta müqaviləsində göstərilən avtomobildə olan sürücü və sərnişin
sürücülərin və sərnişinlərin fərdi qəza sığortası üzrə sığorta olunan hesab olunurlar.
41.2. Sığorta olunanların sayı avtomobilin istehsalçısı tərəfindən nəzərdə
tutulmuş oturacaq yerlərinin sayından çox ola bilməz.

42. Sığorta riskləri
42.1. Fərdi qəza sığortası üzrə sığorta müqaviləsində göstərilən avtomobilin
istifadəsi ilə əlaqədar sürücüsünün və (və ya) sərnişininin həyat və sağlamlığına
dəyə bilən zərərin aşağıda göstərilən hallarla nəticələnməsi risklərindən sığorta
təminatı verilir:
42.1.1. əmək qabilliyətinin itirilməsi ilə əlaqədar I, II, III dərəcə əlilliyin
müəyyən olunması;
42.1.2. 18 yaşınadək uşağın sağlamlıq imkanlarının məhdudlaşması;
42.1.3. ölüm.

43. Sığorta hadisəsi və ona dair bəzi tələblər
43.1. Sığorta müqaviləsinin qüvvədə olduğu müddət ərzində və əhatə etdiyi
ərazidə bu Qaydaların 28.1-ci bəndində müəyyən edilmiş risklərin hər hansı birinin
baş verməsinin 42.1-ci bəndində nəzərdə tutulmuş hallarla nəticələnməsi, 43.2-ci
və 43.3-cü bəndlərinin tələbləri nəzərə alınmaqla sığorta hadisəsi sayılır.
43.2. Sığorta olunanın ölməsi halı yalnız aşağıdakı halların hər biri mövcud
olduqda sığorta hadisəsi sayılır:
43.2.1. ölümə səbəb olan bədbəxt hadisə sığorta müqaviləsi qüvvədə olan
müddətdə baş vermiş olsun;
43.2.2. ölüm faktı ölümə birbaşa səbəb olan və sığorta müqaviləsinin
qüvvədə olduğu müddətdə baş vermiş bədbəxt hadisənin nəticəsi olsun;
43.2.3. ölüm hadisəsi bədbəxt hadisənin baş verməsi tarixindən ən geci 1 il
müddətində baş vermiş olsun.
43.3. Sığorta olunanın sağlamlığına dəymiş zərərlə əlaqədar olaraq ona I, II,
III qrup əlilliyin təyin olunması və ya 18 yaşınadək uşağın sağlamlıq imkanlarının
məhdudlaşması yalnız aşağıdakı halların hər biri mövcud olduqda sığorta hadisəsi
sayılır:
43.3.1. zərərə səbəb olan bədbəxt hadisə sığorta müqaviləsi qüvvədə olan
müddətdə baş vermiş olsun;
43.3.2. zərər birbaşa ona səbəb olmuş bədbəxt hadisə nəticəsində dəymiş
olsun;
43.3.3. zərər bədbəxt hadisənin baş verməsi tarixindən ən geci 1 il
müddətində müəyyən edilmiş olsun.

44. Sığorta təminatında əlavə məhdudiyyətlər
Bu Qaydaların 16-cı bəndində göstərilənlərdən əlavə, sığorta olunanın özünə
sui qəsd etməsi halına da sığorta təminatı verilmir.

45. Sığorta məbləği
45.1. Sürücülərin və sərnişinlərin fərdi qəza sığortası müqaviləsi üzrə
sığorta məbləği tərəflərin razılığı ilə sığorta müqaviləsində müəyyən olunur.
45.2. Sürücülərin və sərnişinlərin fərdi qəza sığortası üzrə sığorta məbləği
avtomobilin bir oturacaq yeri, yəni bir sığorta olunan üçün sığorta məbləğini ifadə
edir.

46. Sığorta ödənişinin verilməsi
46.1. Sığorta hadisəsinin baş verməsi tarixindən 1 il müddətində sığorta
olunanın ölməsi halında sığorta ödənişi sığorta məbləğinin 100 faizi həcmində
onun vərəsələrinə verilir.
46.2. Sığorta olunanın sağlamlığına zərər dəyməsi halında sığorta ödənişi
aşağıdakı məbləğlərdə ödənilir:
46.2.1. əmək qabilliyətinin itirilməsi ilə əlaqədar:
46.2.1.1. Birinci dərəcə əlillik müəyyən olunduqda – sığorta məbləğinin 100
faizi;
46.2.1.2. ikinci dərəcə əlillik müəyyən olunduqda – sığorta məbləğinin 80
faizi;
46.2.1.3. üçüncü dərəcə əlillik müəyyən olunduqda – sığorta məbləğinin 60
faizi;
46.2.2. 18 yaşınadək uşağın sağlamlıq imkanlarının məhdudlaşması
müəyyən olunduqda – sığorta məbləğinin 100 faizi.
46.3. Sığorta hadisəsi nəticəsində sığorta ödənişi almış sığorta olunana
təyin edilmiş əlillik dərəcəsinin dəyişməsi, yaxud onun ölməsi ilə əlaqədar sığorta
ödənişi növbəti dəfə verilərkən, həmin hadisə ilə bağlı bu Bölmə əsasında əvvəllər
verilmiş sığorta ödənişi məbləğləri çıxılır.